ხერხემალი საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემის მთავარი ღერძია, მისი მეშვეობით სრულდება სხეულის მოძრაობა, ის იცავს ზურგის ტვინს და ეხმარება სხეულს პოზიციის შენარჩუნებაში. ხერხემლის სტრუქტურული დაზიანება შეიძლება გამოწვეული იყოს ტრავმით,ხანგრძლივი არასწორი პოზით, დეგენერაციული დაავადებებით და ა.შ. ამგვარი ცვლილებები  ხშირად იწვევს ტკივილს, მოძრაობის შეზღუდვას და სხვადასხვა დისკომფორტს.  რეაბილიტაცია გადამწყვეტ როლს ასრულებს ხერხემლის მკურნალობასა და პაციენტის ფუნქციურ გაუმჯობესებაში.

ხერხემლის ყველაზე გავრცელებული დაზიანებებია:

• თიაქარი : მდგომარეობა, როდესაც მალთაშუა რბილი, ჟელეს მსგავსი დისკი  იცვლის ანატომიურ მდებარეობას  და ხშირად იწვევს ზეწოლას ახლოს მდებარე ნერვულ დაბოლოებებზე. ამის გამოვლინდება  ტკივილი, დაბუჟება, სისუსტე, მოძრაობის შეზღუდვა და ა.შ . თიაქარი უმეტეს შემთხვევაში ხერხემლის კისრისა და წელის მიდამოში ვლინდება. სიმპტომების სამართავად ფიზიოერაპიასთან ერთად აუცილებელია სამკურნალო ვარჯიში.

●      სპინალური სტენოზი :  ხერხემლის არხის შევიწროებაა, რაც იწვევს ზეწოლას ზურგის ტვინსა და ნერვულ დაბოლოებებზე. ამ დროს ვლინდება ძლიერი ტკივილი,დაბუჟება,სისუსტე  კიდურებში.

●      სპონდილოლისთეზი : მდგომარეობა, როდესაც ხერხემლის მალა იცვლის ნორმალურ ანატომიურ მდებარეობას.  რაც იწვევს ტკივილს, მობილურობის შემცირებას და ხანგრძლივი ჯდომის ან სიარულის გაძნელებას.

• სქოლიოზი : ხერხემლის სვეტის ლატერალური დევიაცია 10 გრადუსი და მეტი როტაციით. რეაბილიტაცია მოიცავს შროტის მეთოდით ვარჯიშს და საჭიროების შემთვევაში კორსეტის ტარებას.

●      ზურგის ტვინის დაზიანება : რთული და საყურადღებო მდგომარეობაა, რომლის დროსაც საჭიროა ხანგრძლივი და ინტენსიური რეაბილიტაცია, რაც მოიცავს ფიზიკურ თერაპიას, ოკუპაციურ თერაპიას და ა.შ

●      ხერხემლის მოტეხილობები :   გამომწვევი მიზეზი ძირითადად ტრავმაა, თუმცა შესაძლოა  განვითარდეს ე.წ კომპრესიული მოტეხილობა რაც გამოწვეული ოსტეოპოროზით, განსაკუთრებით ხშირია ხანდაზმულ პაციენტებში. ამ დროს რეაბილიტაცია მოიცავს ტკივილის მართვის პროცედურებ  და სამკურნალო ვარჯიშებს.

ზოგადი რჩევები ხერხემლის რეაბილიტაციისათვის

➔    რეაბილიტაციის პერიოდში მოერიდეთ სიმძიმის აწევას და მაღალი ინტენსივობის ვარჯიშების შესრულებას.

➔    ჯდომის,დგომისა,სიარულის და ძილის დროს შეინარჩუნეთ სწორი პოზა.

➔    ტკივილისა და ანთების სამართავად გამოიყენეთ სითბოსა და სიცივის თერაპია.

➔    შეასრულეთ ვარჯიშები ნელა , ფრთხილად, უეცარი მკვეთრი მოძრაობების გარეშე.

➔    თქვენს საჭიროებებზე მორგებული რეაბილიტაციის გეგმისათვის გაიარეთ კონსულტაცია ფიზიკური მედიცინისა და რეაბილიტაციის სპეციალისტთან.

ავტორი: NS (სტატია დაფინანსებულია),