Human Rights Watch-მა (HRW) ბოლო სამი წლის განმავლობაში საქართველოში ადამიანის უფლებების მდგომარეობის მკვეთრი გაუარესების შესახებ განაცხადა. გაეროს უნივერსალური პერიოდული მიმოხილვის 51-ე სესიისთვის წარდგენილ ანგარიშში ორგანიზაცია ქვეყნის ხელისუფლებას აქტივისტების დევნასა და დაშინებაში, სიტყვისა და შეკრების თავისუფლების შეზღუდვასა და სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის საფუძველზე დისკრიმინაციაში ადანაშაულებს.

„ადამიანის უფლებების მდგომარეობა საქართველოში მკვეთრად გაუარესდა 2021 წელს ბოლო უნივერსალური პერიოდული მიმოხილვის შემდეგ“, - ნათქვამია ანგარიშში.

ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 2024 წლის გაზაფხულიდან მოყოლებული, საქართველოს მმართველმა პარტიამ მიიღო კანონების სერია, რომლებიც ეწინააღმდეგება ქვეყნის საერთაშორისო ადამიანის უფლებების ვალდებულებებს. „უცხოელი აგენტების შესახებ“ კანონმა, რომელიც უცხოური დაფინანსებისა და უცხო სახელმწიფოს ინტერესებიდან გამომდინარე პოლიტიკური საქმიანობის დამალვისთვის სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას ითვალისწინებს, საზოგადოებაში უდიდესი წინააღმდეგობა გამოიწვია.

HRW აცხადებს, რომ ხელისუფლება ასევე იყენებს გადაჭარბებულ ძალას მშვიდობიანი მომიტინგეების წინააღმდეგ, თავს ესხმის და ადანაშაულებს ჟურნალისტებსა და ადამიანის უფლებათა დამცველებს და ძალადობის ფაქტებზე დამოუკიდებელი გამოძიება თითქმის არ ტარდება. ორგანიზაცია 2025 წლის ივნისში სამართალდამცავი ორგანოების თანამშრომლების მიერ ჩადენილი დანაშაულების გამოსაძიებლად შექმნილი სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის დაშლას უკან გადადგმულ ნაბიჯად მიიჩნევს.

უფლებადამცველი ჯგუფები მედიის ახალ შეზღუდვებზე მიუთითებენ, მათ შორის უცხოური დაფინანსების აკრძალვასა და მარეგულირებელი ორგანოს გაფართოებულ უფლებამოსილებებს, ასევე ცილისწამების შესახებ კანონში ცვლილებებზე, რომლებიც, HRW-ის თქმით, ძირს უთხრის სიტყვის თავისუფლებას და ჟურნალისტების უდანაშაულობის პრეზუმფციას.

განსაკუთრებით შემაშფოთებელია ლგბტ თემის წინააღმდეგ მიმართული ახალი საკანონმდებლო ნორმები. 2024 წელს პარლამენტმა მიიღო ცვლილებები, რომლებიც „ლგბტ პირებისთვის განათლების, ჯანდაცვის, გამოხატვის თავისუფლებისა და მშვიდობიანი შეკრების უფლებებზე დისკრიმინაციულ შეზღუდვებს აწესებს“, ასევე კრძალავს მათ დადებით ხსენებას მედიაში ან ლიტერატურაში, ერთსქესიანთა ქორწინებას და ასეთი წყვილების მიერ შვილად აყვანას. ასევე შემოიღეს აკრძალვა გენდერულად დამადასტურებელ სამედიცინო მომსახურებაზე.

„ადამიანის უფლებათა დამცველი ორგანიზაცია“ მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, გააუქმოს რეპრესიული კანონები, გამოიძიოს აქტივისტებსა და ჟურნალისტებზე თავდასხმები, უზრუნველყოს ქალებისა და ლგბტ პირების თანაბარი უფლებები და გაათავისუფლოს „ყველა ის პირი, ვინც უსამართლოდ დააკავეს შეკრების თავისუფლების უფლების გამოყენებისთვის“.

ასეთი რეკომენდაციების გამო, „ქართულმა ოცნებამ“ ანგარიშს პოლიტიკურად მიკერძოებული უწოდა. საქართველოს პარლამენტის ვიცე-სპიკერმა, გია ვოლსკიმ, HRW-ს „კონკრეტული დამნაშავეების მიმართ ლოიალობის გამოხატვაში“ და ქვეყანაში მთავრობის საწინააღმდეგო მომიტინგეების მიერ ძალადობის იგნორირებაში დაადანაშაულა.

„Human Rights Watch რეპუტაციის მქონე ორგანიზაციაა. ჩვენ მათ ანგარიშებს სერიოზულად ვეკიდებით, მაგრამ როდესაც ისეთ მოთხოვნას წააწყდებით, როგორიცაა ევროპარლამენტის მოთხოვნა - გაათავისუფლონ დანაშაულის ჩამდენი პირი - რა თქმა უნდა, ეს სერიოზულად გაფიქრებინებთ იმაზე, რომ აქ პოლიტიკურად მოტივირებულ ანგარიშთან გვაქვს საქმე“, - თქვა ვოლსკიმ.

ავტორი: ექსპრესნიუსი,